Không biết đến khi nào ở Việt Nam và Lào có được hình ảnh các ủng hộ viên của 2 đảng đối lập, đi diễu hành chung nhau trong hòa bình như thế này, để vận động tranh cử cho đảng chính trị của mình ủng hộ như ở Cambodia?
Bài đọc liên quan:
So với kỳ bầu cử của 5 năm trước, đảng của ông Hunsen - đảng Nhân dân Cambodia: Cambodian People’s Party: CCP - đã mất đi hơn 20 ghế trong Quốc hội. Ngược lại, chính trị gia cực đoan Sam Rainsy ngày càng sử dụng chiêu bài chủ nghĩa dân tộc cực đoan mạnh mẽ hơn, để được uy tín trong những lần bầu cử gần đây. Đảng Cứu Quốc Cambodia - CNRP: Cambodia National Rescue Party - của Sam Rainsy nhận 55 ghế so với 68 ghế trong quốc hội của đảng ông Hunsen là một bước tiến đáng kể của nền chính trị Cambodia. Một hình thái chính trị nhị nguyên dần hiện rõ trên đất nước Chùa Tháp, mà hai quốc gia còn lại - Việt Nam và Lào - của bán đảo Đông Dương cũng là thuộc địa cũ của Pháp không dễ gì có được. Đó là hiện tượng, còn bản chất của vấn đề nằm ở đâu?
Một báo cáo của Surya Subedi tại Liên Hiệp Quốc, đã cảnh báo rằng nếu không có cải cách, các cuộc bầu cử sắp tới ở Cambodia sẽ không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về tính hợp pháp. "Có những lỗ hổng lớn trong việc quản lý các cuộc bầu cử ở Campuchia, cần phải cải cách cấp bách và lâu dài là cần thiết để cung cấp cho người dân Cambodia tự tin trong quá trình bầu cử và trong các hoạt động của Uỷ ban bầu cử quốc gia,"
Một báo cáo của Surya Subedi tại Liên Hiệp Quốc, đã cảnh báo rằng nếu không có cải cách, các cuộc bầu cử sắp tới ở Cambodia sẽ không đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về tính hợp pháp. "Có những lỗ hổng lớn trong việc quản lý các cuộc bầu cử ở Campuchia, cần phải cải cách cấp bách và lâu dài là cần thiết để cung cấp cho người dân Cambodia tự tin trong quá trình bầu cử và trong các hoạt động của Uỷ ban bầu cử quốc gia,"
Thống kê gần đây nhất tại Cambodia, có đến 50% dân ở lứa tuổi dưới 25, và 70% ở lứa tuổi dưới 35. Cuộc diệt chủng dân của Polpot thừa lệnh Trung Hoa, tính đến nay đã bằng thời gian 35 năm. Đây là 2 mặt của một vấn đề trong xã hội học.
Cũng giống thế hệ trẻ Việt Nam sinh sau 1975. Một thế hệ sinh ra sau cuộc giải phóng nhân đạo của Việt Nam trong chiến tranh biên giới Tây Nam. Họ chưa một lần chứng kiến Cánh Đồng Chết thời Polpot diệt chủng dân mình, rất dễ bị kích động, tuyên truyền theo kiểu, chân lý là hàng ngàn lần nói láo, của Joseph Goebbels.
Đây là nguyên nhân đầu tiên và quan trọng nhất, để cách tuyên truyền của Sam Rainsy kéo tuổi trẻ về với mình, khi ông kêu gọi tinh thần dân tộc cực đoan về biên cương lãnh thổ Cambodia bị Việt Nam xâm lấn.
Hơn nữa, sau 28 năm nắm quyền thủ tướng, dù ở một chế độ đa nguyên như Cambodia hay bất kỳ các quốc gia nào ở Bắc Phi và Trung Đông gần đây, tham nhũng và độc tài cũng làm cho ông Hunsen làm mất lòng dân chúng. Ba động tác phong tướng cho con trai của mình một cách thần tốc, với 2 lần chỉ trong 1 tháng lên thiếu tướng, rồi trung tướng - Hun Manet - ở tuổi 35. Bố trí đứa con thứ hai - Hun Manit - 31 tuổi lên chuẩn tướng, để nắm quyền tình báo. Cùng đứa con thứ ba - Hun Many - 30 tuổi vào chiếc ghế quốc hội ở một đất nước đa nguyên chính trị là một sai lầm làm mất lòng dân, và là cơ hội để các đảng đối lập dễ dàng hạ uy tín của ông Hunsen.
Đặc biệt ở một quốc gia theo nền chính trị đa nguyên, và nền kinh tế thị trường tự do, trong đó có Cambodia, công ăn việc làm, tỷ lệ thất nghiệp của người dân là điều vô cùng quang trọng. Nó càng quan trọng hơn đối với một dân tộc vừa ra khỏi diệt chủng, và được trẻ hóa trong dân số học như Cambodia. Thế hệ sinh sau nạn diệt chủng, họ được học hành, họ tiếp cận với thế giới văn minh qua internet, họ bắt đầu đòi quyền làm người đích thực.
Nếu ai đã từng sống và chứng kiến 2 thời kỳ Cambodia vừa thoát nạn diệt chủng và hôm nay, sẽ thấy một điều trớ trêu là, người dân bản xứ Khmer lại chính là người chỉ làm những việc ở bậc thấp của xã hội. Tầng lớp trung lưu và thượng lưu ở Cambodia hầu hết là dân di cư từ các quốc gia khác. Nhiều thanh niên gốc Khmer tốt nghiệp đại học ra trường không kiếm được việc làm, hoặc chỉ làm chân waiter cho khách sạn, nhà hàng của người Hoa hoặc người Việt.
Một chiến lược tranh cử lần này của đảng ông Hunsen tập trung vào việc hứa sẽ tăng lương 30% cho 90 ngàn nhân viên công chức và tạo việc làm cho dân. Và vì thế, chúng ta không còn thấy lạ là, tại sao phổ thông đầu phiếu cho đảng cứu nguy dân tộc của ông Sam Rainsy đã thắng phiếu hầu hết ở các vùng nông thôn và tỉnh lẻ. Nơi mà người dân Khmer gốc đã bán nhà cửa, đất đai ở các thành phố lớn để quay về với ruộng vườn lam lũ. Đây là hậu quả của nạn diệt chủng Polpot gây ra, chúng đã giết hầu hết trí thức và tầng lớp giàu có Cambodia, người dân Khmer còn sống sót chỉ là dân nghèo và mù chữ.
Sau khi NEC - Ủy ban bầu cử quốc gia Cambodia: National Election Committee - công bố kết quả trên, phe đối lập của ông Sam Rainsy liền bác bỏ kết quả, dù đây là cuộc bầu cử thắng lớn nhất của họ từ năm 1990 đến nay. Và một số nhà bình luận quốc tế cho rằng, một mùa xuân Ả Rập có thể xảy ra ở Cambodia. Nhưng với những ai từng chứng kiến và hiểu được nguồn gốc, sức mạnh của đảng Nhân dân Cambodia của ông Hunsen thì mới thấy hết không khí bình yên của một nền chính trị động mà vững bền của Cambodia.
Cuối cùng qua tranh cử công khai của một xã hội đa nguyên ở Cambodia vừa qua, nó còn cho chúng ta thấy, các đảng phái tranh cử đã tranh thủ sự ủng hộ và viện trợ tài chính của cả 2 phe hắc bạch cho đất nước này.
Dù gì đi nữa thì, việc Cambodia có được hình thái chính trị và kinh tế tương đối tốt như hiện nay, một phần là nhờ vào ông cố Thái thượng hoàng Norodom Sihanouk đã làm được chuyện hòa hợp hòa giải dân tộc sau khi trở lại ngai vàng, mà ở Việt Nam suốt gần 40 năm qua chưa và sẽ hầu như không làm được.
Dù gì đi nữa thì, việc Cambodia có được hình thái chính trị và kinh tế tương đối tốt như hiện nay, một phần là nhờ vào ông cố Thái thượng hoàng Norodom Sihanouk đã làm được chuyện hòa hợp hòa giải dân tộc sau khi trở lại ngai vàng, mà ở Việt Nam suốt gần 40 năm qua chưa và sẽ hầu như không làm được.
Tất cả những điều trên cho thấy, dù ông Hunsen đang nắm hầu hết mọi quyền hành, nhưng lòng dân và sức mạnh dân sự trong một thể chế chính trị hợp với quy luật khoa học, vẫn là yếu tố quyết định trong tương lai cho một đất nước vừa thoát ra khỏi chế độ độc tài do cộng sản tạo ra 23 năm trước.
Asia Clinic, 14h09' ngày thứ Năm, 15/8/2013
0 nhận xét:
Đăng nhận xét