Bài 13
Ninh Minh Giang chu hành
寧明江舟行 | Ninh Minh giang 1 chu hành |
粵西山中多澗泉 | Việt Tây sơn trung đa giản tuyền |
千年合注成一川 | Thiên niên hợp chú thành nhất xuyên |
自高襾下如潑天 | Tự cao á hạ như bát thiên |
灘上何所聞 | Than thượng hà sở văn? |
應龍激怒雷田田 | Ưng long kích nộ lôi điền điền |
灘下何所見 | Than hạ hà sở kiến? |
弩機劇發矢離絃 | Nỗ cơ kịch phát thỉ ly huyền |
一瀉萬里無停堙 | Nhất tả vạn lý vô đình yên |
高山夾岸如離垣 | Cao sơn giáp ngạn như tường viên |
中有怪石森森然 | Trung hữu quái thạch sâm sâm nhiên |
有如龍蛇虎豹牛馬羅其前 | Hữu như long, xà, hổ, báo, ngưu, mã la kỳ tiền |
大者如屋小如拳 | Ðại giả như ốc, tiểu như quyền |
高者如立低如眠 | Cao giả như lập, đê như miên |
直者如走曲如旋 | Trực giả như tẩu, khúc như tuyền |
千形萬狀難盡言 | Thiên hình vạn trạng nan tận ngôn |
蛟螭出沒成重淵 | Giao ly xuất một thành trùng uyên |
湧濤噴沫日夜爭豗喧 | Dũng đào phún mạt nhật dạ tranh hôi huyền |
夏潦初漲沸如煎 | Hạ lạo sơ trướng phí như tiên |
一行三日心懸懸 | Nhất hành tam nhật tâm huyền huyền |
心懸懸多所畏 | Tâm huyền huyền đa sở úy |
危乎殆哉汨沒無底 | Nguy hồ đãi tai cốt một vô để |
共道中華路坦平 | Cộng đạo Trung Hoa lộ thản bình |
中華道中夫如是 | Trung Hoa đạo trung phù như thị |
窩盤屈曲似人心 | Oa bàn khuất khúc tự nhân tâm |
危亡傾覆皆天意 | Nguy vong khuynh phúc giai thiên ý |
高才每被文章妒 | Cao tài mỗi vị văn chương đố |
人肉最為魑魅喜 | Nhân nhục tối vi ly mị hỷ |
風波邢得儘能平 | Phong ba na đắc tận năng bình |
忠信到頭無足恃 | Trung tín 2 đáo đầu vô túc thị |
不信出門皆畏途 | Bất tín "xuất môn giai úy đồ" |
試望滔滔此江水 | Thí vọng thao thao thử giang thủy |
Dịch nghĩa: Đi thuyền trên sông Minh Ninh
Trong núi miền Việt Tây có nhiều khe suối
Nghìn năm hợp lại thành một sông
Như nước rót xuống từ trời cao
Trên thác nghe thấy gì ?
Rồng hiện giận dữ, sấm động ầm ầm
Máy nỏ bật mạnh, tên vút khỏi dây
Một dòng vạn dặm không ngừng
Núi cao bên bờ như bức tường
Trong có đá hình thù kỳ dị chen chúc
Như rồng, rắn, hổ, báo, trâu, ngựa la liệt trước phía trước
Lớn như nhà, nhỏ bằng nắm tay
Cao như đứng, thấp như ngủ
Thẳng như chạy, cong như xoay vòng
Muôn hình vạn trạng khó nói hết
Thuồng luồng, ly long ra vào thành vực thẳm
Sóng vỗ bọt phun ngày đêm ầm ĩ
Lụt mùa hè vừa dâng nước sôi sục
Ði một mạch ba ngày, lòng chơi vơi
Lòng chơi vơi vì sợ hãi
Thiệt là nguy hiểm chìm sâu không đáy
Mọi người đều nói đường đi Trung Hoa bằng phẳng
Ðường Trung Hoa như thế này ư !
Sâu hiểm quanh co như lòng người
Nguy vong nghiêng đổ đều do ý trời
Tài cao thường bị văn chương ganh ghét
Thịt người là thứ ma quỷ thích nhất
Sóng gió làm sao yên cho hết
Giữ trung tín rốt cuc không đủ cậy nhờ
Ai không tin rằng "ra ngoài cửa mọi đường đều đáng sợ"
Thì hãy thử nhìn nước sông cuồn cuộn đó
Nghìn năm hợp lại thành một sông
Như nước rót xuống từ trời cao
Trên thác nghe thấy gì ?
Rồng hiện giận dữ, sấm động ầm ầm
Máy nỏ bật mạnh, tên vút khỏi dây
Một dòng vạn dặm không ngừng
Núi cao bên bờ như bức tường
Trong có đá hình thù kỳ dị chen chúc
Như rồng, rắn, hổ, báo, trâu, ngựa la liệt trước phía trước
Lớn như nhà, nhỏ bằng nắm tay
Cao như đứng, thấp như ngủ
Thẳng như chạy, cong như xoay vòng
Muôn hình vạn trạng khó nói hết
Thuồng luồng, ly long ra vào thành vực thẳm
Sóng vỗ bọt phun ngày đêm ầm ĩ
Lụt mùa hè vừa dâng nước sôi sục
Ði một mạch ba ngày, lòng chơi vơi
Lòng chơi vơi vì sợ hãi
Thiệt là nguy hiểm chìm sâu không đáy
Mọi người đều nói đường đi Trung Hoa bằng phẳng
Ðường Trung Hoa như thế này ư !
Sâu hiểm quanh co như lòng người
Nguy vong nghiêng đổ đều do ý trời
Tài cao thường bị văn chương ganh ghét
Thịt người là thứ ma quỷ thích nhất
Sóng gió làm sao yên cho hết
Giữ trung tín rốt cuc không đủ cậy nhờ
Ai không tin rằng "ra ngoài cửa mọi đường đều đáng sợ"
Thì hãy thử nhìn nước sông cuồn cuộn đó
Dịch thơ: Đi thuyền trên sông Ninh Minh
Việt Tây có lắm suối nguồn
Nghìn năm họp lại thành con sông dài
Trên cao rót xuống tự trời
Ầm ầm sấm động bên tai khác gì
Dười dòng mới lắm lạ kỳ
Dây cung bật mạnh tên phi rào rào
Một dòng vạn dặm tuôn trào
Núi cao như vách tường cao đôi bờ
Đá hình quái lạ lô nhô
Như rồng như rắn trâu bò…bày ra
Bé nắm tay, lớn tòa nhà
Cao như đứng, thấp như là ngủ say
Thẳng như chạy, cong vòng xoay
Muôn hình vạn trạng lời bày được sao?
Thuồng luồng rồng rắn ra vào
Đêm ngày ầm ĩ sóng trào nơi nơi
Lũ hè dòng nước sục sôi
Đi ba ngày đẫy lòng chơi vơi lòng
Biết bao nhiêu sự hãi hùng
Nơi đây thật sự vô cùng hiểm nguy
Trung Hoa ai bảo dễ đi
Núi cao sông dốc gồ ghề khắp nơi
Hiểm sâu hơn cả lòng người
Nguy vong nghiêng đổ ý trời tạo nên
Tài cao thì bị ghét ghen
Thịt người ma quỷ đã quen ưa dùng
Làm sao yên được sóng lừng
Giữ lòng trung tín liệu trông cậy gì
Ra ngoài mọi sự đều nguy
Thử trông dòng nước cuốn đi ầm ầm…?
Đỗ Đình Tuân
(dịch thơ)
Chú thích:
1.Ninh Minh giang: tức Minh giang, khi chảy qua huyện Ninh Minh thì gọi là Ninh Minh giang.
2. Trung tín: Lấy tích Đường Giới, người thời Tống, tính tình cương trực, phải biếm đi nơi hẻo lánh. Khi thuyền qua sông Hoài, sóng to gió lớn. Ông ngồi ngay ngắn đọc câu thơ:
Bình sinh thượng trung tín
Kim nhật nhiệm phong ba!
(Ngày thường giữ lòng trung tín,
Bây giờ (thì) mặc sóng gió!)
Kim nhật nhiệm phong ba!
(Ngày thường giữ lòng trung tín,
Bây giờ (thì) mặc sóng gió!)
Nhà thơ dùng điển này, nhưng với ý ngược lại: mình giữ lòng trung tín nhưng gặp hiểm nguy vẫn không tin cậy được.
28/6/2014
Đỗ Đình Tuân
Đỗ Đình Tuân
0 nhận xét:
Đăng nhận xét