Bài 42
Dương Phi cố lý
楊妃故里 | Dương Phi cố lý |
山雲削略岸花明， | Sơn vân tước lược ngạn hoa minh, |
見說楊妃此地生。 | Kiến thuyết Dương Phi 1 thử địa sinh. |
自是舉朝空立仗， | Tự thị cử triều không lập trượng 2, |
枉教千古罪傾城。 | Uổng giao thiên cổ tội khuynh thành. |
簫簫南內蓬篙遍 | Tiêu tiêu Nam Nội 3 bồng cao biến, |
寞寞西郊丘隴平。 | Mịch mịch Tây Giao 4 khâu lũng bình. |
狼藉殘紅無覓處， | Lang tạ tàn hồng 5 vô mịch xứ, |
東風城下不勝情。 | Đông phong thành hạ bất thăng tình. |
Dịch nghĩa: Quê cũ Dương Quý Phi
Núi mây thưa thớt hoa rực rỡ bên bờ,
Nghe nói đây là quê sinh đẻ của Dương Phi.
Chỉ tại triều đình như tuồng phỗng đá,
Khiến xui ngàn năm cứ đổ tội sắc nghiêng thành.
Trong cung Nam buồn cỏ bồng mọc khắp lối,
Vắng vẻ Tây giao, gò đống phẳng bằng.
Phấn lạt hương phai biết tìm đâu,
Dưới thành gió đông gợi nhiều cảm thương.
Nghe nói đây là quê sinh đẻ của Dương Phi.
Chỉ tại triều đình như tuồng phỗng đá,
Khiến xui ngàn năm cứ đổ tội sắc nghiêng thành.
Trong cung Nam buồn cỏ bồng mọc khắp lối,
Vắng vẻ Tây giao, gò đống phẳng bằng.
Phấn lạt hương phai biết tìm đâu,
Dưới thành gió đông gợi nhiều cảm thương.
Dịch thơ: Quê cũ Dương Quý Phi
Mây núi lưa thưa hoa thắm cành
Đây là quê cũ Quý Phi sinh
Triều đình quan đứng tuồng như phỗng
Thiên cổ xui nên sắc đổ thành
Vắng vẻ Tây Giao gò đống tạnh
Miên man Nam Nội cỏ bồng xanh
Hương phai phấn nhạt tìm đâu nữa
Ngọn gió đông thương cảm dưới thành.
Đỗ Đình Tuân
(dịch thơ)
Chú thích:
1. Dương Quý Phi 楊貴妃tức Dương Ngọc Hoàn 楊玉環 là Quí Phi của Đường Minh Hoàng 唐明皇. Quê ở làng Hoàng Nông, huyện Hòa Âm, tỉnh Thiểm Tây ngày nay. Vì An Lộc Sơn 安祿山 nổi loạn, Đường Minh Hoàng (Đường Huyền Tông) phải chạy vào đất Thục. Đến đèo Mã Ngôi, quân lính đòi giết Dương Quí Phi và người anh tên Dương Quốc Trung 楊國忠, là những người làm Đường Minh Hoàng mê muội mà mất nước (Uổng giao thiên cổ tội khuynh thành). Quốc Trung bị quân lính giết chết, Dương Quí Phi bị buộc thắt cổ tự sát ở đây.
2. Đứng như gậy, chỉ quan bù nhìn không dám can gián vua, để xảy ra cuộc loạn An Lộc Sơn. Do lệ thiết triều nhà Đường (lập trượng mã), có tám con ngựa phải đứng chầu trong hàng gậy làm nghi vệ cho vua. Con nào kêu hoặc đụng đậy không đúng phép là bị thay thế.
3. Tức cung Hưng Khánh, nơi Đường Minh Hoàng và Dương Quí Phi thường ra chơi.
4. Cánh đồng ở phía tây Tràng An, chỉ gò Mã Ngôi nơi Dương Quí Phi bị buộc phải thắt cổ chết.
5. Bùi Giáng dịch: "Trông vời hồng rụng ngổn ngang, Tìm đâu chốn cũ muôn vàn dưới kia".
9/7/2014
Đỗ Đình Tuân
0 nhận xét:
Đăng nhận xét